Forum www.milosnikkolei.fora.pl Strona Główna
 FAQ   Szukaj   Użytkownicy   Grupy    Galerie   Rejestracja   Profil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości   Zaloguj 

Kolej wąskotorowa

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum www.milosnikkolei.fora.pl Strona Główna -> Wąskotorówki
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
maxbor
Administrator



Dołączył: 27 Lip 2008
Posty: 123
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 1 raz
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Maków Podhalański

PostWysłany: Pią 17:37, 19 Gru 2008    Temat postu: Kolej wąskotorowa

Kolej wąskotorowa - kolej o prześwicie mniejszym niż określany w danym kraju jako normalny, czyli w większości krajów europejskich 1435 mm. Kolej wąskotorowa cechuje się mniejszą zdolnością przewozową od kolei normalnotorowej, jednak można na niej stosować większe pochylenia i łuki o mniejszym promieniu, dzięki czemu jest nawet kilkakrotnie tańsza w budowie. Koleje wąskotorowe, początkowo niemal wyłącznie konne, rozpowszechniły się w przemyśle wydobywczym, hutnictwie, leśnictwie. Od połowy XIX wieku zaznacza się zróżnicowanie funkcji kolei wąskotorowych w zależności od prześwitu, następuje także częściowa unifikacja standardów k.w. Od połowy XIX wieku na k.w. stosuje się powszechnie trakcję parową, od końca XIX wieku wprowadza się na niektóre k. w. trakcję elektryczną, od połowy XX wieku także spalinową. Najstarsza nieprzerwanie funkcjonująca kolej wąskotorowa na świecie istnieje w Polsce - są to Górnośląskie Koleje Wąskotorowe.



Funkcje kolei wąskotorowych:

Kolej przemysłowa - stosowana we wszelkich branżach przemysłu, jednak od połowy XX wieku wypierana często przez transport samochodowy. Najsilniejszą pozycję k.w. uzyskała w przemyśle wydobywczym. W zależności od skali zadań przewozowych (odległości, masy pociągów) może to być kolej o lekkiej konstrukcji zbliżona do kolei polowej (nacisk osiowy ok. 4-5 ton) lub kolej zbliżona nośnością do kolei normalnotorowych (nacisk osiowy ok. 8-12 ton), stosowane są różne prześwity w zakresie od ok. 500 do 1350 mm. Szczególnym rodzajem k.p. jest kolej dołowa stosowana szeroko w górnictwie węgla kamiennego i rud żelaza.

Kolej lokalna – służąca do transportu osób i ładunków na obszarach, gdzie budowa kolei normalnotorowej ze względu na warunki terenowe, gęstość zabudowy lub z przyczyn ekonomicznych była nieracjonalna lub niewykonalna.

Kolej dojazdowa – służąca do transportu osób i ładunków w/z kierunku linii kolei głównej lub centrum regionalnego.

Kolej polowa – kolej o bardzo uproszczonej konstrukcji, budowana często przy użyciu przenośnych przęseł torowych, charakteryzuje się najniższym kosztem budowy, ale też najniższa zdolnością przewozową ze względu na konieczność zachowania b. niskiego nacisku na osie taboru. Stosowana szeroko w II połowie XIX wieku i do połowy XX wieku w logistyce wojskowej, rolnictwie, budownictwie. Obecnie zachowane k. p. funkcjonują np. w kopalniach torfu i cegielniach.

Kolej leśna – kolej stosowana w leśnictwie, często z wykorzystaniem techniki typowej dla kolei polowych.

Kolej górska – kolej poprowadzona w terenie górskim, mająca duże znaczenie dla turystyki – może być to także kolej zębata lub terenowa kolej linowa

Kolej parkowa - kolej pasażerska w parku lub parku rozrywki. W Polsce działają trzy koleje parkowe:
Maltańska Kolej Dziecięca;
Kolejka parkowa w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku
Kolejka Parkowa w Cichowie

W NRD i innych krajach socjalistycznych takie koleje obsługiwali pionierzy i dlatego były nazywane pionierskimi, w Polsce harcerze (Podgrodzie, Poznań - obecnie Maltańska Kolej Dziecięca).



Prześwity kolei wąskotorowych:

1067 mm - tzw. kolonialny, stosowany szeroko w koloniach brytyjskich. Taki prześwit ma m.in. podstawowa sieć kolei japońskich i afrykańskich oraz na wyspie Sachalin.

1000 mm - "kolej metrowa", rozpowszechniony pod koniec XIX wieku stosowana na wielu kolejach dojazdowych i lokalnych Europy, taki prześwit mają m.in. słynne Koleje Wąskotorowe Harcu w Niemczech oraz górskie koleje elektryczne w Alpach szwajcarskich i Tatrach słowackich, czy też nieistniejące Bornholmskie Koleje Żelazne w Danii; w Polsce największa taka sieć istniała na Pomorzu Zachodnim (obecnie zachowana tylko jedna linia turystyczna Gryfice-Pogorzelica); prześwit 1000 mm ma także czynna Piaseczyńska Kolej Dojazdowa.

900 mm - dawniej tramwaje w Krakowie i kolej konna Rudka - Mrozy, obecnie stosowany często w przemyśle, Kolejka parkowa w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, pierwotnie 1000 mm

800 mm - w 1897, podczas zaboru rosyjskiego, dozwoloną szerokością było 750 mm ale na budowanych wówczas okolicach Warszawy trasach rozstaw szyn wynosił właśnie 800 mm, Marecka Kolej Dojazdowa, Jabłonowska Kolej Wąskotorowa, Wilanowska Kolej Wąskotorowa, dawniej również tramwaji konnych np. w Sopocie [1]

785 mm - taki prześwit (30 cali pruskich) stosowany był bardzo wcześnie, najsilniej rozpowszechnił się na sieci górnośląskich kolei wąskotorowych (obecnie zachowana tylko jedna linia turystyczna Bytom-Miasteczko Śląskie i kilka krótkich odcinków w przemyśle).

780 mm - rzadko stosowany, dawniej kolej cukrowni Cedry Wielkie.

760 mm - w dawnym zaborze austriackim m.in. koleje leśne w Karpatach (Bieszczadach), Przeworsk - Dynów, Strumień - Chybie.

750 mm - kolejny, najpopularniejszy standard metryczny rozpowszechniony pod koniec XIX wieku - taki rozstaw ma większość istniejących kolei wąskotorowych na terenie Niemiec i Polski. W Austrii, Czechach i na Słowacji stosowany jest podobny rozstaw 760 mm.

600 mm - Standard rozpowszechniony szeroko po wynalezieniu przez Decauville'a kolei o przenośnych przęsłach o tym prześwicie. Dzięki nim nastąpił rozkwit k. w . polowych, które stanowiły podstawę logistyki w budownictwie dróg i kolei normalnotorowych i ważny środek transportu podczas działań wojennych, m.in. obydwu wojen światowych. W miarę rozwoju samochodów budowlanych k. w. przenośne straciły na znaczeniu i obecnie stosuje się rzadko, zazwyczaj przy budowie tuneli oraz w kopalniach torfu.

500 mm - kolej gospodarcza w Gozdnicy.

381 mm - do 1945 r. kolejka we wrocławskim Zoo.

Mniejsze prześwity mogą mieć koleje parkowe i ogrodowe np. 241 mm kolej parkowa w Cichowie.

Dynamiczny rozwój motoryzacji w połowie XX wieku przyczynił się do upadku wielu kolei wąskotorowych, szczególnie na obszarach o łatwych warunkach terenowych, gdzie rozwój sieci drogowej nie napotykał na większe trudności.

W XXI wieku największe znaczenie mają k. w. o charakterze turystycznym i historycznym, wielką popularnością cieszą się koleje z zachowaną trakcją parową (najprężniejsza z nich, niemiecka kolej w górach Harzu posiada kilkadziesiąt czynnych parowozów) i elektryczne koleje górskie.


Przykłady parowozów wąskotorowych:

- Px29
- Px38
- Px48
- Px49
- Las47
- Kp4
- Tx26
- Bn2t 11458


Przykłady spalinówek wąskotorowych:

- Lx
- Ld1
- Lyd1
- Lyd2
- Lxd2


Przykłady wagonów spalinowych, wąskotorowych:

- MBxd1
- MBxd2


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Sebek13sebek
Moderator



Dołączył: 11 Gru 2008
Posty: 126
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 1/5
Skąd: Zalewo

PostWysłany: Pią 18:10, 19 Gru 2008    Temat postu:

Teraz wąskotorówek coraz mniej NIESTETY

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
przemek19840
Gość






PostWysłany: Pią 18:38, 19 Gru 2008    Temat postu:

jest fajna wąskotorówka w przeworsku byłem kilka razy ale niestety nie udało mi się złapać.
Powrót do góry
mlodymechanik




Dołączył: 19 Gru 2008
Posty: 21
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Ełk

PostWysłany: Sob 11:28, 20 Gru 2008    Temat postu:

w Ełku często jeżdza w wakacje Wink
turystycznie oczywiście choc jak jeszcze pamietam jechałęm nią raz w trakcie jej normalnego kursu to był chyba rok 1997 albo 8 Smile


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
damix55




Dołączył: 01 Sty 2009
Posty: 3
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pią 10:37, 02 Sty 2009    Temat postu:

Czy w Ełku prowadzi jeszcze parowóz ???

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
aduś




Dołączył: 21 Gru 2008
Posty: 33
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pią 14:57, 02 Sty 2009    Temat postu:

W Koszalinie reaktywowali wąskotorówke

[link widoczny dla zalogowanych]


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
gagar




Dołączył: 29 Paź 2008
Posty: 84
Przeczytał: 0 tematów

Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: z Iławy

PostWysłany: Sob 9:28, 03 Sty 2009    Temat postu:

Koło Lisewa (na linii nr 9) , znajdują się szczątki pięknej kolejki wąskotorowej. Szła ona pod nasypem linii nr 9 , Do Tczewa i Nowego Dworu Gdańskiego Jak kiedyś jeździłem do Gdańska 2 - 3 razy w tygodniu , to bardzo często nachodził mnie smutek z tego powodu , że jest ona zamknięta i prawie cała rozebrana. Tylko co kawałek leżały podkłady i szyn w ogóle nie było Sad

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum www.milosnikkolei.fora.pl Strona Główna -> Wąskotorówki Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group

Theme xand created by spleen & Forum.
Regulamin